Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, zatem nie jest przedsiębiorcą i nie może w swoim imieniu dokonywać czynności prawnych, w tym nie może pozywać i być pozywaną.
Brak podmiotowości prawnej zrodzi liczne problemy na różnych przestrzeniach prowadzonej przez wspólników działalności. Charakterystycznym przykładem jest nabycie majątku w ramach prowadzonej działalności, a konkretnie nieruchomości. W czynności prawnej w postaci umowy sprzedaży nieruchomości, to wspólnicy spółki cywilnej będą jedną stroną a nie sama spółka. Idąc dalej, skoro w księdze wieczystej wpisani zostaną wspólnicy, jako właściciele nieruchomości na zasadach wspólności łącznej, to pojawia się pytanie, kto w tym przypadku jest podatnikiem podatku od nieruchomości. Dorobek naukowy oraz praktyka orzecznicza są bogate, jednakże rysują się z nich dwa skrajne stanowiska. Część osób i sądów wskazuje, że podatnikiem będzie spółka, druga i wcale nie mniejsza grupa określa wspólników, jako podatników takiego podatku.

Brak osobowości prawnej spółki cywilnej sprawia, że to wspólnicy biorą na swoje barki wszelką odpowiedzialność za działania i zaniechania owej spółki. Najbardziej wyrazisty objaw brania odpowiedzialności przez wspólników za spółkę, to odpowiadania za jej zobowiązania. Każdy ze wspólników odpowiada za długi „spółki” solidarnie z innymi wspólnikami całym swoim majątkiem osobistym. Zatem, sytuacja prawna i finansowa jednego wspólnika ma bezpośredni wpływ na sytuację drugiego wspólnika. Gdyby jeden wspólnik popadł w problemy finansowe i przez to spółka nie regulowałaby swoich zobowiązań, to ewentualny wierzyciel wystąpi z pozwem o zapłatę przeciwko wspólnikom, a następnie przeciwko nim skieruje egzekucję. Nie ma tutaj znaczenia, że jeden wierzyciel płacił na rzecz swojej spółki wszystko zgodnie z umową, a drugi nic. Wierzyciel będzie uprawniony do wystąpienia z powództwem przeciwko wszystkim wspólnikom (jeżeli źródło zobowiązania pochodzi z okresu, kiedy dany wspólnik był wspólnikiem).

Dobra umowa spółki cywilnej może pozwolić na minimalizowanie pewnych problemów, szczególnie w zakresie wewnętrznych relacji między wspólnikami. Co więcej, prawidłowe i przemyślane zapisy umowy spółki mogą uchronić spółkę przed jej rozwiązaniem. W tym miejscu warto przypomnieć, że zasadą wynikającą z kodeksu cywilnego jest wygaśnięcie członkostwa w spółce cywilnej w razie śmierci dłużnik. W przypadku dwu osobowej spółki cywilnej śmierć jednego ze wspólnika spowoduje rozwiązanie spółki, co może skutkować dużymi problemami faktycznymi i prawnymi dla pozostałego wspólnika.

Przy sporządzaniu każdej umowy trzeba starać się przewidzieć zdarzenia, które mogą komplikować stan faktyczny, w jakim funkcjonują wspólnicy. Aby móc skutecznie tego dokonywać trzeba niewątpliwie mieć doświadczenie w przygotowaniu takich umów. Dzięki wiedzy nabytej przy każdorazowo tworzonej umowie oraz następnie obsłudze stworzonego podmiotu, każda następna umowa jest urzeczywistnieniem rzeczonych doświadczeń.
Wszelka pomoc prawna udzielana jest przeze mnie po wcześniejszym kontakcie telefonicznym lub mailowym.

adw. Pawel Marchewka

Adwokat, członek Izby Adwokackiej we Wrocławiu.
Uznany specjalista w zakresie ochrony praw dłużników, prawa upadłościowego oraz restrukturyzacyjnego. Twórca autorskiego systemu oddłużeniowego oraz zabezpieczenia majątku dłużników.
Znany z niezłomnych postaw jako adwokat karny.
Właściciel kancelarii Adwokackiej Paweł Marchewka.